ZAWIESZENIE KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI
A PRZESTĘPSTWO NARKOTYKOWE
CZY JEŻELI ZARZUCONO MI PRZESTĘPSTWO NARKOTYKOWE,
TO ZOSTANIE WYMIERZONA KARA POZBAWIENIA WOLNOŚCI?
Nie musi. Wiele spośród przestępstw narkotykowych zagrożonych jest alternatywnie karami grzywny, ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności, co oznacza, że Sąd orzekający w sprawie dokonana wyboru nie tylko wymiaru, ale też rodzaju kary, w zależności od okoliczności danej sprawy.
Nawet jednak w przypadku, gdy dane przestępstwo zagrożone jest jedynie karą pozbawienia wolności, przepisy prawa przewidują szereg możliwości pozwalających uniknąć osadzenia w zakładzie karnym. Sąd może bowiem skorzystać z możliwości poddania sprawcy próbie poprzez warunkowe umorzenie postępowania, warunkowe zawieszenie wykonania kary, czy też nadzwyczajne złagodzenie kary.
Warunkowo umarzając postępowanie (art. 66 k.k.) Sąd określa czas od 1 roku do lat 3, w którym to okresie sprawca przestępstwa zagrożonego karą do 5 lat pozbawienia wolności, może – zamiast wymierzenia kary – zostać oddany pod dozór kuratora, bądź innego podmiotu,
a także nałożone mogą zostać na niego stosowne obowiązki, czy też konkretne świadczenie pieniężne. Postępowanie zostanie jednak obowiązkowo podjęte na nowo, jeśli w okresie próby sprawca popełni podobne przestępstwo. Gdy zaś będzie naruszać porządek prawny w inny sposób, postępowanie będzie mogło być podjęte wg uznania Sądu. Możliwość skorzystania z dobrodziejstwa warunkowego umorzenia determinowana jest przez okoliczności czynu, stopień jego szkodliwości, a także – co bardzo istotne – postawę sprawcy i jego dotychczasowy sposób życia.
Przy zastosowaniu warunkowego zawieszenia wykonania kary (art. 69 k.k.), nie wykonuje się orzeczonej kary pozbawienia wolności – jeśli jest niższa od roku – określając jednocześnie okres próby w wymiarze od 1 roku do lat 3 (dla młodocianych – sprawców poniżej 21. roku życia w chwili popełnienia czynu, a poniżej 24. roku życia w chwili orzekania – od lat 2 do 5), w którym to okresie skazany może być oddany pod dozór kuratora, bądź innego podmiotu, zobowiązany do wykonywania stosownych obowiązków, a także zapłaty grzywny.
Podobnie jak w przypadku warunkowego umorzenia, karę warunkowo zawieszoną odwiesza się, gdy sprawca w okresie próby popełni przestępstwo podobne do tego, za które został skazany, gdy zaś będzie naruszać porządek prawny, odwieszenie zależeć będzie od uznania Sądu. Wskazać też trzeba, że możliwość zawieszenia kary zrealizuje się tylko wobec sprawcy niekaranego uprzednio karą pozbawienia wolności – chyba że skazanie zdążyło się zatrzeć, formalnie czyniąc sprawcę ponownie niekaranym. Ponadto zawieszenie wykonania kary możliwe będzie tylko
w sytuacji, w której wystarczy ono do osiągnięcia celów kary, a dodatkowo przemawiać będzie za tym postawa sprawcy, jego krytyczny stosunek do czynu oraz dotychczasowy sposób życia.
Nadzwyczajne złagodzenie kary (art. 60 k.k.) polega zaś na orzeczeniu kary pozbawienia wolności w niższym wymiarze, bądź łagodniejszego rodzaju – ograniczenia wolności lub grzywny – niż co do zasady przewiduje ustawa, wg odpowiednich wytycznych. Znaczy to, iż nawet w sytuacji gdy dane przestępstwo zagrożone jest jedynie karą pozbawienia wolności, możliwe jest orzeczenie kary ograniczenia wolności lub grzywny.
Z dobrodziejstwa takiego złagodzenia skorzystać może osoba młodociana (poniżej 21. roku życia w chwili popełnienia czynu, a poniżej 24. roku życia w chwili orzekania), jak również osoba, względem której – zdaniem Sądu – nawet najniższa kara przewidziana za dane przestępstwo okaże się być zbyt surową. Na podobnej zasadzie premiowane są osoby działające w zorganizowanych grupach przestępczych, które ujawniają organom istotne informacje dotyczące innych współsprawców.
Oczywiście należy też pamiętać, że sam prokuratorski zarzut popełnienia przestępstwa narkotykowego, czy też nawet akt oskarżenia, nie musi być jednoznaczny z byciem winnym. Korzystając bowiem z pomocy doświadczonego adwokata, wykazać można swoją niewinność, a w efekcie uniknąć niesłusznego skazania. Warto jednak podkreślić, że – pomimo domniemania niewinności – sam fakt niepopełnienia przestępstwa
nie musi spowodować uniewinnienia, dopóki się tego nie udowodni, dlatego też zaangażowanie obrońcy powinno być podstawową czynnością, nawet przy przekonaniu o braku winy. Gdy zaś sprawca faktycznie jest winny, pomoc adwokata również będzie nieoceniona,
w kontekście możliwości skorzystania z omówionych powyżej środków związanych z poddaniem sprawcy próbie.
Adwokat dr Iwona Zielinko