CZY JEŚLI MAMY WIEDZĘ O PRZESTĘPSTWIE NARKOTYKOWYM, MAMY OBOWIĄZEK PRAWNY ZAWIADOMIENIA O NIM POLICJI LUB PROKURATURY?
(ART. 240 K.K., ART. 62 USTAWY NARKOTYKOWEJ)

przestępstwa narkotykowe wykroczenia definicja narkotyki dopalacze handel posiadanie produkcja na własny użytek prawny obowiązek zawiadomienia przestępstwie pójście kratki kara pozbawienia wolności grzywna czym są
Prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie
Na gruncie polskiego prawa karnego istnieje, co do zasady obowiązek zawiadomienia odpowiedniego organu, z chwilą powzięcia wiedzy
o możliwości popełnienia przestępstwa. Obowiązek ten przyjmuje jednak formę prawną albo społeczną, co ma wpływ na odpowiedzialność
za jego niewypełnienie.

W od­nie­sie­niu do naj­po­waż­niej­szych czy­nów o cha­rak­te­rze ter­ro­ry­stycz­nym, czy mię­dzy­na­ro­do­wym, ta­kich jak eks­ter­mi­na­cja, za­mach prze­ciw­ko lud­no­ści, sto­so­wa­nie środ­ków ma­so­wej za­gła­dy lub pi­rac­two; prze­ciw­ko funk­cjo­no­wa­niu pań­stwa, w po­sta­ci za­machu sta­nu lub szpie­go­stwa; prze­ciw­ko ży­ciu i zdro­wiu, ta­kich jak za­bój­stwo, spo­wo­do­wa­nie nie­bez­piecz­ne­go zda­rze­nia za­gra­ża­ją­ce­go wie­lu oso­bom, bez­praw­ne po­zba­wie­nie wol­no­ści lub wzię­cie za­kład­ni­ka, każ­dy kto ma wie­dzę na te­mat przy­go­to­wa­nia (je­śli dla da­ne­go prze­stęp­stwa jest ka­ral­ne), usi­ło­wa­nia,
bądź do­ko­na­nia ta­kie­go czy­nu
, zo­bo­wią­za­ny jest nie­zwłocz­nie za­wia­do­mić od­po­wied­nie służ­by (art. 240 k.k.).

Jest to tzw. obo­wią­zek praw­ny, z któ­re­go zwal­nia je­dy­nie prze­świad­cze­nie o tym, że da­ny or­gan wie­dzę o tym czy­nie już po­sia­da, bądź fakt,
że zło­że­nie za­wia­do­mie­nia skut­ko­wa­ło­by od­po­wie­dzial­no­ścią kar­ną za­wia­da­mia­ją­ce­go lub je­go naj­bliż­szych (czy­li mó­wiąc krót­ko
gdy za­wia­da­mia­ją­cy, bądź czło­nek je­go ro­dzi­ny jest spraw­cą). Gdy nie za­cho­dzą te oko­licz­no­ści wy­łą­cza­ją­ce od­po­wie­dzial­ność,
oso­ba za­nie­chu­ją­ca wy­peł­nie­nia obo­wiąz­ku pod­le­ga ka­rze po­zba­wie­nia wol­no­ści do lat 3.

Od po­wyż­sze­go róż­ni się tzw. obo­wią­zek spo­łecz­ny (art. 304 § 1 usta­wy z dnia 6 czerw­ca 1997 r. – Ko­deks po­stę­po­wa­nia kar­ne­go),
sto­sow­nie do któ­re­go na każ­dym cią­ży obo­wią­zek za­wia­do­mie­nia or­ga­nów ści­ga­nia, w sy­tu­acji po­wzię­cia wie­dzy o do­ko­na­niu 
(a więc nie w przy­pad­ku np. usi­ło­wa­nia) prze­stęp­stwa ści­ga­ne­go z urzę­du (a więc nie na wnio­sek jak np. nie­umyśl­ne uszko­dze­nie cia­ła przez
oso­bę naj­bliż­szą, bądź z oskar­że­nia pry­wat­ne­go, jak np. znie­wa­że­nie). Obo­wią­zek ten nie jest jed­nak ob­wa­ro­wa­ny żad­ną sank­cją kar­ną,
a pod­le­ga je­dy­nie sfe­rze mo­ral­nej za­wia­da­mia­ją­ce­go.

Obowiązek ten staje się prawnym, a więc obligatoryjnym i zagrożonym karą, jedynie dla instytucji państwowych i samorządowych,
które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu
.

Z ko­lei na grun­cie usta­wy nar­ko­ty­ko­wej od­na­leźć mo­że­my prze­pis szcze­gól­ny, roz­sze­rza­ją­cy obo­wią­zek praw­ny, tj. art. 60, któ­ry prze­wi­du­je ka­rę grzyw­ny, ogra­ni­cze­nia wol­no­ści lub po­zba­wie­nia wol­no­ści do lat 2 dla oso­by, któ­ra bę­dąc wła­ści­cie­lem lub dzia­ła­ją­cym w je­go imie­niu za­rząd­cą
al­bo kie­row­ni­kiem za­kła­du ga­stro­no­micz­ne­go, lo­ka­lu roz­ryw­ko­we­go lub pro­wa­dząc in­ną dzia­łal­ność usłu­go­wą, ma­jąc wia­ry­god­ną wia­do­mość
o po­peł­nie­niu prze­stęp­stwa okre­ślo­ne­go w art. 56, 58 lub 59 na te­re­nie te­go za­kła­du lub lo­ka­lu, nie po­wia­da­mia o tym nie­zwłocz­nie or­ga­nów ści­ga­nia.

Wska­za­ne prze­stęp­stwa z art. 56, 58 i 59, są to od­po­wied­nio wpro­wa­dze­nie do obro­tu, bądź uczest­ni­cze­nie w obro­cie (udo­stęp­nie­nie oso­bom
trze­cim, od­płat­nie lub nieod­płat­nie, środ­ków odu­rza­ją­cych, sub­stan­cji psy­cho­tro­po­wych, pre­kur­so­rów, środ­ków za­stęp­czych lub no­wych sub­stan­cji psy­cho­ak­tyw­nych), udzie­la­nie oraz uła­twia­nie, umoż­li­wia­nie al­bo na­kła­nia­nie do uży­cia (prze­ka­za­nie kon­kret­nej oso­bie – kon­su­men­to­wi – oso­bie środ­ka odu­rza­ją­ce­go lub sub­stan­cji psy­cho­tro­po­wej), udzie­la­nie oraz uła­twia­nie al­bo na­kła­nia­nie do uży­cia w ce­lu osią­gnię­cia ko­rzy­ści
 (j.w. jed­nak w ce­lu zwięk­sze­nia ak­ty­wów ma­jąt­ko­wych lub zmniej­sze­nia pa­sy­wów, za­rów­no dla oso­by spraw­cy, jak i dla in­nej oso­by,

ew. w ce­lu otrzy­ma­nia świad­czeń niema­jąt­ko­wych, któ­re ma­ją zna­cze­nie dla przyj­mu­ją­ce­go, po­przez po­pra­wie­nie je­go sy­tu­acji,
czy też zwy­kłe spra­wie­nie przy­jem­no­ści).

Ma­jąc więc wie­dzę o tych trzech kon­kret­nych ro­dza­jach prze­stępstw, cią­ży na nas – ob­wa­ro­wa­ny ka­rą – obo­wią­zek zło­że­nia od­po­wied­nie­go
za­wia­do­mie­nia, ale tyl­ko je­śli speł­nia­my wa­ru­nek wska­za­ny w cy­to­wa­nym prze­pi­sie, a więc np. je­ste­śmy wła­ści­cie­lem klu­bu al­bo pu­bu,
gdzie ktoś han­dlu­je nar­ko­ty­ka­mi. Pod­kre­ślić jed­nak na­le­ży, iż obo­wią­zek ty­czy się tyl­ko po­wzię­cia wie­dzy o do­ko­na­niu prze­stęp­stwa, 
a nie np. usi­ło­wa­niu.

Adwokat dr Iwona Zielinko