Przestępstwo narkotykowe jest to czyn zabroniony przez prawo, związany z wytwarzaniem, handlem, przemytem i posiadaniem narkotyków.
Czyn ten wymieniony jest w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej: „ustawa narkotykowa”) w przepisach art. 53-64
oraz art. 68. Za jego popełnienie sprawcy grożą następujące kary: grzywna, ograniczenie wolności (w postaci np. obowiązku wykonywania
prac społecznych) lub pozbawienie wolności. Każde z przestępstw narkotykowych zagrożone jest odpowiednim dla siebie rodzajem kary.
Na przykład zgodnie z art. 62 § 1 ustawy narkotykowej. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Z kolei wykroczenie narkotykowe, różni się od przestępstwa stopniem społecznej szkodliwości. Z uwagi na znikomość takiej szkodliwości
w tym przypadku, nie może być ścigane jako przestępstwo, przewidziano więc wobec ich sprawców odpowiedzialność jak za popełnienie wykroczenia. Czyny te wskazane zostały w treści art. 65-67 ustawy narkotykowej i zagrożone są karą grzywny (w wysokości przewidzianej
dla wykroczeń, a więc od 20 do 5.000 zł). Co istotne, skazanie za wykroczenie nie jest odnotowywane w Krajowym Rejestrze Karnym,
chyba że dotyczy skazania na karę aresztu, która to kara nie jest jednak przewidziana w ustawie narkotykowej.

Oprócz powyższej kategorii, wskazać możemy na przestępstwa i wykroczenia, jedynie pośrednio związane z narkotykami.
Chodzi w tym miejscu o czynu zabronione związane z naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zgodnie z ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (dalej: „k.k.”) przestępstwem jest już samo prowadzenie pojazdu mechanicznego, znajdując się pod wpływem środka odurzającego (art. 178a § 1 k.k.), a spowodowanie wypadku w takich okolicznościach prowadzi do zaostrzenia odpowiedzialności karnej,
poprzez podwyższenie grożącej sprawcy kary, w stosunku do zwykłego spowodowania wypadku (art. 178 k.k.).

Z kolei zgodnie z ustawą z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (dalej: „k.w.”), wykroczeniem jest prowadzenie pojazdu mechanicznego
lub innego niż mechaniczny (np. roweru) w stanie po użyciu środka odurzającego (art. 87 § 1 i 2 k.w.), a także prowadzenie pojazdu innego
niż mechaniczny znajdując się pod wpływem środka odurzającego (art. 87 § 1a k.w.). Dla powyższych czynów stanowiących wykroczenie, ustawodawca przewidział – obok wspominanej wyżej kary grzywny – karę aresztu (kara analogiczna do pozbawienia wolności, jednakże może zostać orzeczona tylko w wymiarze od 5 do 30 dni).

Co istotne, brak w polskim prawie definicji pozwalającej na jednoznaczne odróżnienie stanu pod wpływem środka odurzającego oraz stanu
po użyciu środka odurzającego. Przyjmuje się jednak w orzecznictwie, iż stan pod wpływem środka odurzającego odpowiada
stanowi nietrzeźwości, tj. stanowi w jaki wprowadzony jest człowiek po spożyciu alkoholu, dającego w badaniu wynik powyżej 0,5 ‰.
W innym przypadku, będziemy mieć do czynienia jedynie ze stanem po użyciu środka odurzającego. Podział ten jest o tyle istotny,
że w odniesieniu do prowadzenia samochodu, rozgraniczenie na wskazane powyżej przestępstwo i wykroczenie zależy od ilości
zażytego tego środka. Z kolei zaś niezależnie od ilości użytego środka odurzającego, prowadzenie roweru po jego zażyciu  zawsze
będzie wykroczeniem, a różnica tyczyć się będzie jedynie wysokości grożącej kary.